Co się dzieje z człowiekiem po śmierci?

Kościół naucza, że dusza ludzka jest bezpośrednio stworzona przez Boga. Nie jest ona «produktem» rodziców; jest nieśmiertelna, dlatego nie ginie po oddzieleniu się od ciała w chwili śmierci. Połączy się na nowo z ciałem w podczas zmartwychwstania. W chwili śmierci dusza ma trzy możliwości – w zależności od tego w jakiej sytuacji moralnej był umierający człowiek. Może od razu zaznać szczęścia oglądania Boga [śmierć w stanie łaski uświęcającej]; dostąpić potępienia [śmierć grzechu ciężkim]; przejść proces oczyszczenia w czyśćcu [śmierć w grzechu lekkim]. Marek Skwarnicki wspomina jak po śmierci Jana Pawła II z dachu Sukiennic oglądał kroczący w ciemnościach ulicami Krakowa pochód tysięcy młodych ludzi ze świecami w dłoniach. Angielski dziennikarz zapytał go: – Co pana zdaniem powiedziałby Jan Paweł II, gdyby to widział? – Przecież on na to patrzy! – odpowiedział Skwarnicki.

Jak wygląda niebo?

Nie jest bujaniem na niebieskich obłokach, nic nie robieniem czy zażywaniem wyrafinowanych przyjemności. Niebo to wspólnota życia i miłości z Trójcą Świętą, Maryją i wszystkimi zbawionymi (zob. J 14, 1-14). Nie jest konkretnym miejscem w czasie i przestrzeni, ale stanem. Niebo jest tam, gdzie jest wszechobecny Bóg. Święty Paweł napisał: „Bo w rzeczywistości jest On niedaleko od każdego z nas. Bo w nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy” (zob. Dz 17, 27-28).

Kto znajdzie się w piekle?

Bóg nie przeznacza nikogo do piekła. Można znaleźć się tam tylko dobrowolnie, rezygnując z Jego miłości i umierając w grzechu śmiertelnym. Nawet w ostatniej sekundzie życia człowiek może szczerze żałować za swoje grzechy i uniknąć potępienia, podobnie jak jeden ze złoczyńców [łotrów] ukrzyżowanych razem z Jezusem (zob. Łk 23, 39-43). Piekło to wieczne oddalenie od Boga, a jedynie w Bogu człowiek – jako Jego stworzenie – może przeżywać szczęście.

Na czym polega czyściec?

To stan, w jakim znaleźli się ludzie, którzy zmarli pojednani z Bogiem, ale przed wejściem do nieba ich miłość musi zostać oczyszczona, by mogli uzyskać odpowiednią świętość. Takim oczyszczeniem może być tęsknota za Bogiem, wyrzuty sumienia, żal czy wstyd za popełnione grzechy. Pismo święte nie używa słowa „czyściec”, jednak wskazuje na miejsce, w którym po śmierci można dostąpić oczyszczenia. Juda Machabeusz zebrał dwa tysiące drachm, by złożyć ofiarę za grzechy żołnierzy, którzy zginęli w boju (zob. 2 Mch 12, 39-44). Jezus przestrzegał, że grzech przeciwko Duchowi Świętemu nie zostanie odpuszczony ani w tym wieku, ani w przyszłym (zob. Mt 12, 32), czyli są grzechy, które mogą zostać odpuszczone po śmierci. O istnieniu czyśćca pisał św. Paweł: „Ten zaś, którego dzieło spłonie, poniesie szkodę: sam wprawdzie ocaleje, lecz tak jakby przez ogień” (1 Kor 3, 14-15).

Po co potrzebny jest odpust?

Podczas spowiedzi człowiek uzyskuje przebaczenie grzechów: Bóg daruje mu przewinienia i uwalnia od kary wiecznego piekła. Jednak to przebaczenie nie uwalnia go od kar doczesnych, czyli czasowych, które musi ponieść na ziemi lub w czyśćcu. W czasie życia ziemskiego ponosimy je w sposób fizyczny lub duchowy. Odpust może być zupełny [uwalnia od kary doczesnej w całości] lub cząstkowy [uwalnia od kary doczesnej częściowo]. Można uzyskać go dla siebie lub ofiarować za zmarłych przebywających w czyśćcu [między innymi w dniach od 1 do 8 listopada].

Na czym polega odpust zupełny?

Znosi wszystkie kary doczesne za grzechy. Warunki uzyskania tego odpustu: spowiedź, Komunia Święta sakramentalna, brak przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego, spełnienie czynu, z którym związany jest odpust, na przykład nawiedzenie kościoła i odmówienie tam nakazanych modlitw, uczestnictwo w nabożeństwie, modlitwa za zmarłych na cmentarzu. W przypadku odpustu parafialnego, oprócz spełnienia zwykłych warunków odpustu, tym czynem jest nawiedzenie w sam dzień odpustu kościoła parafialnego, odmówienie modlitwy „Ojcze Nasz” i „Wierzę w Boga” oraz dowolnej modlitwy w intencjach Ojca Świętego.

Kiedy odpust jest cząstkowy?

Odpustu cząstkowego dostępuje człowiek, który nie spełnia wszystkich warunków koniecznych do uzyskania odpustu zupełnego, na przykład jest przywiązany do jakiegoś grzechu lekkiego i nie bardzo chce z nim zerwać. Teologia nie mówi w jakiej mierze odpust ten skraca kary czyśćcowe. Nie można tego przeliczać na lata, miesiące czy dni.